Nu leren hoe het straks niet moet

Nieuwe raden, en dat zijn ze allemaal na de verkiezingen, moeten zich uiteraard verdiepen in hun dossiers, waaronder de Omgevingswet. Nog belangrijker, ze moeten een idee hebben wat ze daar gezamenlijk aan het doen zijn. Weten wat hun rol feitelijk is en ook hoe ze die rol willen invullen. Dat is de eerste stap, nog vóór de inhoud. Dat zou centraal moeten staan in de inwerkperiode. Maar hoe weet je wat er anders moet, als je niet weet hoe het nu is?

Dát zijn de belangrijke gesprekken, niet slechts wat de wet inhoudt,
maar wat je met de wet kunt.

Het was stil. De groep raadsleden zat aandachtig en ietwat glazig naar mij te luisteren. Ik was uitgenodigd om een inspirerend verhaal te houden over de Omgevingswet. En het moest, uiteraard, interactief. De raad, voor de helft bestaand uit nieuwe leden, zou zo in één klap op vlieghoogte komen. En dat was nodig. Voor je het weet is het al 2021. Stond ik daar voor het presentatiescherm met mijn plaatjes over de bedoeling van de wet, over doelen en instrumenten, veel vragen en tot slot enkele handreikingen. Mijn pogingen om de groep erbij te betrekken liepen stroef, mijn vragen werden slechts na indringend aankijken plichtmatig beantwoord. Ik dacht: dit wordt een lange avond!
Dus ik vroeg het maar. “Zeg! Jullie zijn wel erg stil! Niet interessant genoeg?” Wat bleek? De ene helft van de groep, de nieuwelingen, hielden hun mond, omdat ze nieuw waren. En eerlijk is eerlijk, de informatie overviel ze, het was veel, het moest nog een plekje krijgen. Iemand zei dat hij niet eens wist wat een bestemmingsplan is, laat staan dat hij ook nog de verschillen zou kunnen begrijpen met de opvolger, het omgevingsplan. En hoe dat werkte met vergunningen, wat het college van B&W precies doet of de raad, was ook vaag. En wat er zou veranderen, geen idee. Ook dat hele participatie-gedoe wat oh, zo belangrijk was, bleef ongrijpbaar. Van die avonden in het wijkcentrum, zoiets? De andere helft van de groep was “oudgediend”. Ook zij hielden hun mond, want de avond was voor de nieuwelingen. En voor zover ze een vraag hadden slikten ze deze toch maar in. Waarom? Ze wisten het half wel, en als ze het niet wisten, gingen ze dat toch niet toegeven?

Gelukkig was in het tweede deel van de avond het gesprek in groepjes gepland. Daar is de sfeer ongedwongen, heeft iedereen meer ruimte om zijn vraag of verhaal te delen en komen altijd de echte kwesties op tafel. Daar ging het over de rol van de raad. Niet zozeer over bevoegdheden, maar over houding en gedrag en dilemma’s. Dát zijn de belangrijke gesprekken, niet slechts wat de wet inhoudt, maar wat je met de wet kunt. Plots ontstond weer spraakverwarring over bijvoorbeeld de controlerende rol van de raad. Controleert de raad of B&W de kaders uitvoert? Of controleert de raad of de afdeling toezicht op de naleving van regels toeziet? En initiatiefnemers, controleert de raad die ook? Lastig, hé? Je moet eerst weten hoe het nu werkt om te weten hoe het straks anders moet. Voor de volgende nieuwe raad na de verkiezingen, denk ik maar, zal het stukken simpeler zijn!

About the Author: Pascale Georgopoulou

Hart voor de publieke zaak | Verbinden, Kennisdelen, Wereldverbeteren | GO&C | Verhalen & Haiku's | Sterke Raad | Griffiers | Omgevingswet | Thessaloniki