Of hij de parkeerboete mocht declareren, vroeg hij. Ik kreeg niet eens de kans om te beslissen of ik moest lachen of verontwaardigd fronsen. Hij ging verder: ‘Ik was te laat voor de raadsvergadering, dus ik moest wel. In het kader van mijn volksvertegenwoordigende rol, hé. Daar is de fractievergoeding toch voor?’
Meestal zeg ik tegen raadsleden iets in de orde van: Bij twijfel niet inhalen. Ik adviseer om de grens niet op te zoeken. Wees liever heiliger dan de paus, dan dat je denkt ‘it ken net’. Doe het nou niet, je mag nooit, echt nooit voordeel hebben van je functie. En zelfs als je helemaal honderd procent bewust bent van jouw plek en uitkijkt om niet in de vele valkuilen op je pad te kukelen, zelfs dan, voor je het weet ben je de klos. Je raak in opspraak, omdat anderen je van iets verdenken. Zonder vuur geen rook, zou je zeggen, maar soms is een vonkje meer dan genoeg. Je hebt door bijna niets de schijn tegen en de media smullen ervan. Voordat je jouw crisiscommunicatie op een rij hebt, ben je trending topic op Twitter en verdwijn je via de achterdeur.
Dit raadslid was zich schokkend genoeg van geen kwaad bewust. Hij keek mij aan met grote onschuldige ogen. Je kunt een boekenkast wetgeving, verordeningen en gedragscodes verzamelen, workshops organiseren tot je een ons weegt en losgaan over morele oordeelsvorming, maar als iemand het niet ziet, dan ziet hij het niet. Het raadslid in kwestie was als het ware politiek ontoerekeningsvatbaar. ‘Dus ik mag die boete niet declareren?’ deed hij nog een poging.
‘Ik vraag het maar, “nee” heb je, “ja” kun je krijgen, toch?’ Vooral dat woordje ‘toch’ was voor mij de genadestoot. Daar gingen al mijn opleidingen en cursussen die ik als griffier volgde om hierop voorbereid te zijn. Mijn toolbox integriteit bleek op het moment suprême leeg. ‘Nee,’ was mijn kortaf antwoord. Ik verzon een fictief wetsartikel X, sub y. ‘Het mag niet,’ zei ik. ‘Ah, oké,’ zei hij nog. ‘Goed om te weten. Bedankt, hé!’
