In no time nadat bekend wordt dat een burgemeester gaat vertrekken of is voorgedragen in een andere stad, zorgen de bureaus dat hun aanbieding bij de griffier ligt om te ondersteunen in de zoektocht naar een opvolger. Direct komen de verhalen los van raadsleden en collega-griffiers over hun eigen ervaringen. Verhalen over hoe informatie over kandidaten te verzamelen zonder dat het opvalt, geheime locaties waar je met geblindeerde busjes naar toe gaat voor de interviews, afspraken via sms, neptweets om je afwezigheid te verdoezelen, gebruik van valse namen bij boekingen en andere slinkse wegen om vooral journalisten te ontwijken. Dit is geen bestuurlijk-ambtelijke procedure, het is een combi van Mission Impossible en James Bond! Maar dan op gemeentelijk niveau.
Vanaf de vaststelling van het profiel voor een nieuwe burgervader c.q. -moeder totdat de naam van de voorgedragen kandidaat bekend wordt, gebeurt alles in volstrekte geheimhouding. Dit wakkert de toch al grote publieke belangstelling extra aan. Dat zo nu en dan iemand ook nog tegen het systeem aantrapt, maakt het allemaal nog smeuïger. De pers vult er weken en weken zijn kolommen en websites mee. Ga er maar aan staan als vertrouwenscommissie en als kandidaat, je kaken stijf op elkaar houden, terwijl iedereen erop los speculeert.
Wat de publieke opinie en de pers willen, staat op zijn minst op gespannen voet met de procedures. Het schuurt en botst. Er is veel onbegrip. Een journalist twitterde onlangs: ‘Democratie is niet voor piepers!’ Met andere woorden: als je voor het burgemeesterschap gaat, moet je ertegen kunnen! Ik kan mij het toch niet voorstellen dat de democratie is gediend met het jagen op onbevestigde berichten van zichzelf welingelicht noemende kringen. En de democratie schiet er ook niets mee op als namen van mogelijke kandidaten veelvuldig over de tong gaan zonder reactie.
De procedures zijn er en niet voor niets. Waar blijft zijn gezag als blijkt dat iemand solliciteerde en het niet werd? En welke andere sollicitatieprocedures zijn trouwens wel open en transparant? Misschien moet het allemaal anders, ik zou het niet weten. Ik mag binnenkort zelf een dergelijke procedure ondersteunen. Ik verheug mij er erg op. Maar iets minder sensatie dan bij recente procedures elders zou mijn voorkeur hebben.
