De drie zeven van Socrates

We hadden met z’n allen gehoopt een betrekkelijk zorgeloze Kerst en jaarwisseling te vieren. In kleinere kring dan gewoon, maar ja, wat is tegenwoordig nog ‘gewoon’. De nieuwe strengere coronamaatregelen waren geen verrassing, wel een domper. Het is niet anders, we maken er maar het beste van, hoorde ik iemand verzuchten. Een ander zei, ik ga gewoon gezellig aan het kerstdiner met familie en vrienden. Wie houdt mij tegen?

Twee soorten reacties: berusten en er het beste van maken óf er je niets van aantrekken en je eigen gang gaan. Voor beide is tot op zekere hoogte iets te zeggen. Deze twee reacties kom je overal tegen, in het groot en in het klein, ver weg en dichtbij. Je mag ze wat mij betreft ook anders inkleuren en framen. Misschien klinkt berusten te passief en is accepteren beter. En is er niets van aantrekken erg negatief en zeg je liever in actie komenvoor jezelf opkomen. Ik zie het veel bij politici, en steeds meer ook lokaal bij raadsleden.

Accepteren

Na de verkiezingen bijvoorbeeld, als het stof en de opwinding zijn neergedwarreld, het pluche is bezet door de coalitie en partijen plots oppositie zijn. Dan zie je raadsleden die deze nieuwe lokale orde accepteren, er het beste van maken en anderen die zich daartegen blijven verzetten. Je ziet het ook na elk raadsdebat als de stemming heeft plaatsgevonden en de koers is uitgezet. Sommigen zetten daar -eens of oneens- hun schouders onder, want na het besluit is die ene koers de gezamenlijke, de beste voor de gemeente.

Ter discussie

Anderen blijven benadrukken dat dit niet hun opvatting is en grijpen elke kans aan om het democratisch genomen besluit ter discussie te stellen. Voor elke reactie is tot op zekere hoogte iets te zeggen. De situatie is dezelfde, de reacties zijn verschillend. Het zijn keuzes, ieder zijn voorkeur, respect. Je schat in wat je het verst brengt, waar je je het best bij voelt.

Verdacht maken

Er is tegenwoordig nog een derde soort reactie. Jammer genoeg erg in opkomst. En heus niet alleen in Amerika of in Den Haag. Die van het ontkennen, verdacht maken, fake nieuws verspreiden, ondermijnen. Zowel over corona, maar breder over van alles en nog wat. Deze reactie krijgt opvallend vaak een podium of dringt zich schreeuwerig en impertinent aan je op.

Intriganten

Raadsleden die meningen ventileren zonder de feiten te checken, die meegaan met verdachtmakingen van anderen, die aan de poten van elk gezag zagen, die inwoners kleineren. In het bijzonder op social media broeit en gist van alles en gedijen de ‘intriganten’ het meest. Ik vraag mij oprecht af wat dit -in the end- oplevert en hoe dit je verder brengt. Stemming maken en verdeeldheid zaaien? Wat schiet je ermee op? Gaan meer inwoners op je stemmen?

De drie zeven

Ik moest denken aan een verhaal over Socrates, de filosoof. Hij kwam een man tegen die iets wilde vertellen, ‘over je vriend die…’ Socrates onderbrak hem. ‘Voordat je verder gaat, heb je dat verhaal door de drie zeven gehaald? De eerste zeef is de zeef van de waarheid. Heb je onderzocht of het waar is wat je mij vertellen wilt?’ ‘Nee,’ zei de man ‘iemand zei …’ Socrates keek hem aan: ‘Oké, dan toch zeker door de tweede zeef, de zeef van het goede? Is het iets goeds dat je over mijn vriend wilt vertellen?’ De man keek naar de grond en zei: ‘Dat niet. Integendeel…En de derde zeef?’ ‘De zeef van de noodzaak: is het noodzakelijk om het mij te vertellen?’ De man schudde zijn hoofd. ‘Als jouw verhaal niet waar is, niet goed en ook niet noodzakelijk, val mij er dan niet mee lastig!’ Dat zouden we tegen al de ‘intriganten’ moeten zeggen: ‘val ons er in elk geval niet mee lastig!’

About the Author: Pascale Georgopoulou

Hart voor de publieke zaak | Verbinden, Kennisdelen, Wereldverbeteren | GO&C | Verhalen & Haiku's | Sterke Raad | Griffiers | Omgevingswet | Thessaloniki