In veel gemeentehuizen is afgelopen week een minuut stilte gehouden. Het was naar aanleiding van de aanslagen in Parijs. Niet alleen voor de slachtoffers daar, maar voor alle slachtoffers van terreur op de wereld. Parijs ligt wel dichtbij, je bent er zo, je bent er misschien geweest, kent de plekken waar het gebeurde, spreekt de taal, un peu. Beiroet ligt verder weg en Bamako, geen idee waar dat precies te vinden is op de kaart.
Een minuut stilte om stil te staan bij de wereld die donkerder en akeliger wordt. Een grijze, dreigende onweerswolk, die nu niet meer in de verte, maar boven onze hoofden hangt. Je kijkt omhoog. Vraagt je af of het gaat beginnen, nu of dadelijk. Wachten. Alert, gespannen, benieuwd wat er gaat gebeuren. Angstig. Langer dan een minuut.
Voordat je stilstaat, houdt de burgemeester een speech. Je kunt niet stil zijn, als niet eerst iemand wat zegt. Leest voor. Niet te lang. Met gedragen stem. Met zorgvuldig gekozen woorden. Over leed en verdriet en over hoe wij meeleven. En over doorgaan, ons niet bang laten maken. En dat het makkelijk gezegd is. Over vrijheid, licht in het leven, samen zijn. En dan stilte. Het was mooi, zeggen de aanwezigen daarna tegen elkaar. Een emotionele toespraak zal de krant morgen in de titel zetten, een indrukwekkende bijeenkomst.
Het is niet de laatste keer dat er op plekken minuten stilte wordt gehouden. Er volgen er meer, meer speeches, allemaal emotioneel. Dat is belangrijk. Omdat woorden de emoties vangen die iedereen voelt, vorm geven aan angst en aan hoop. Omdat samen zijn in stilte nog krachtiger is dan samen zijn met woorden, maar beide nodig zijn. Woorden om richting te geven aan wat wij allemaal vinden, maar iemand moet ze uitspreken. Burgemeesters kunnen dat goed. Ze hebben het gezag, de positie, de juiste teksten. Ze horen bij ons, raken ons, maar staan boven ons met hun eenzame betrokkenheid. Wij willen op deze momenten woorden van troost en aanmoediging horen van iemand die verbinding symboliseert. Als hij zegt dat het goed komt, geloven wij het, op zijn woord.
Een minuut stilte houd je niet in je eentje. Het is voor grotere groepen in publieke ruimtes. In de stilte van de anderen vind je de rust om bij jezelf te komen. Om woorden toe en weer los te laten. Het duurt niet lang. Met gretigheid grijpt het rumoer weer om zich heen. Iedereen gaat met een brok in de keel weer aan de slag met wat gedaan moet worden.
